ΟΛ ΣΤΕ 44/2021-ΑΠΑΓΟΡΕΥΣΗ ΜΕΤΑΦΟΡΑΣ ΚΑΖΙΝΟ ΠΑΡΝΗΘΑΣ

ΟΛΟΜΕΛΕΙΑ ΣΤΕ 44/2021-Η ΑΚΥΡΩΣΗ ΤΗΣ ΜΕΤΑΦΟΡΑΣ ΤΟΥ ΚΑΖΙΝΟ ΤΗΣ ΠΑΡΝΗΘΑΣ ΣΤΟ ΜΑΡΟΥΣΙ
January 16, 2021
ΕΞ ΑΠΟΣΤΑΣΕΩΣ ΕΡΓΑΣΙΑ ΣΤΟ ΔΗΜΟΣΙΟ
April 22, 2021

Απόσπασμα της απόφασης 44/2021 της Ολομελείας του ΣτΕ που έκανε αποδεκτή την αίτηση ακύρωσης που άσκησα για λογαριασμό του ΚΑΖΙΝΟ ΛΟΥΤΡΑΚΙΟΥ κατά της ΚΥΑ περί καθορισμού των όρων της επένδυσης για την μεταφορά του Καζίνο της Πάρνηθας σε άλλη θέση εντός της Περιφέρειας Αττικής:

Ολομέλεια ΣΥΜΒΟΥΛΙΟΥ ΕΠΙΚΡΑΤΕΙΑΣ 44/2021

3. Επειδή, με την υπό κρίση αίτηση ζητείται η ακύρωση της ΓΔΟΥ 235/1.7.2019 απόφασης των Υπουργών Οικονομίας και Ανάπτυξης και Οικονομικών περί καθορισμού των όρων της επένδυσης για τη μεταφορά του Καζίνο Πάρνηθας σε άλλη θέση εντός της Περιφέρειας Αττικής (Β΄ 2784/4.7.2019). Η προσβαλλόμενη απόφαση εκδόθηκε δυνάμει των άρθρων 6 επ. του ν. 4499/2017 (Α΄ 176), που παρατίθενται σε επόμενη σκέψη.

24. Επειδή, από τα ανωτέρω συνάγονται τα εξής: Η αγορά τυχερών παιγνίων, παιγνίων, δηλαδή, με εγγενές στοιχείο την αβεβαιότητα του αποτελέσματος, “δεν αποτελεί ούτε συνήθη εμπορική δραστηριότητα ούτε συνήθη μορφή παροχής υπηρεσιών”, καθόσον τα παίγνια αυτά, όπως παγίως αναγνωρίζεται από τη νομοθεσία και τη νομολογία, ενέχουν υψηλό κίνδυνο διάπραξης απάτης και άλλων εγκλημάτων, με συνέπεια τον παράνομο πλουτισμό από την άσκηση της οικείας δραστηριότητας και απώλεια φορολογικών εσόδων για το Δημόσιο, συνδέονται δε με πλείστες επιβλαβείς, σε ατομικό και κοινωνικό επίπεδο, συνέπειες [εθισμός, κατασπατάληση σημαντικών χρηματικών ποσών]. Ως εκ τούτου, διαχρονικώς, η προσφορά και διεξαγωγή τυχερών παιγνίων υπόκειται σε “αυστηρή νομοθετική πλαισίωση, προκειμένου να διαφυλαχθούν ουσιώδεις όροι δημοσίου συμφέροντος και δημοσίας τάξεως, καθώς και η ασφάλεια και η προστασία των πολιτών” (βλ. και εισηγητική έκθεση για τον ως άνω ν. 4002/2011). Στο πλαίσιο αυτό, οι οργανωμένες λέσχες τυχερών παιγνίων τύπου καζίνο υπάγονται σε ιδιαίτερο καθεστώς, ενόψει, ιδίως, των ελκυστικών υπηρεσιών που προσφέρονται εκεί και της μεγάλης διακινδύνευσης κατά τον στοιχηματισμό. Για μακρά χρονική περίοδο, μέχρι τη δεκαετία του ’90, στην Ελλάδα λειτουργούσαν ελάχιστα αδειοδοτημένα καζίνο [Λουτράκι, Ρόδος και Κέρκυρα, Πάρνηθα], σε τόπους τουριστικού προορισμού και εκτός κέντρου πόλεων, απευθυνόμενα κυρίως σε ξένους επισκέπτες και στα υψηλά εισοδηματικά στρώματα της ελληνικής κοινωνίας. Τούτο δε, αφενός, για την ενίσχυση της τουριστικής προβολής της χώρας, βάσει του κρατούντος τότε προτύπου ανάπτυξης, και αφετέρου για τον περιορισμό της πρόσβασης των ευρύτερων κοινωνικών στρωμάτων στους χώρους διεξαγωγής των, κατά την αντίληψη του νομοθέτη, επικίνδυνων τυχερών παιγνίων. Κατά τη δεκαετία του ’90, λόγω μεταβολής των αντιλήψεων του νομοθέτη για το πρότυπο ανάπτυξης, αλλά και λόγω της αυξανόμενης ανάγκης βελτίωσης των δημοσιονομικών μεγεθών, αναθεωρείται, σε περιορισμένο βαθμό, ο ανωτέρω αρχικός σχεδιασμός, με αύξηση του αριθμού αδειών καζίνο που παραχωρούνται από το Κράτος και μεγαλύτερη διασπορά τους εντός της επικράτειας [Αττική, Θεσσαλονίκη, Χαλκιδική, Φλώρινα, Δοϊράνη, Θράκη, Ήπειρος, Λουτράκι, Αχαΐα, Κρήτη, Ρόδος, Κέρκυρα, Σύρος, βλ. άρθρο 1 παρ. 1 ν. 2206/1994]. Μετά το 2010, αφενός, εισάγονται νέες ρυθμίσεις για τη διεξαγωγή τυχερών παιγνίων μέσω των μηχανημάτων και μέσω του διαδικτύου (βλ. σχετικώς ΣτΕ 1601/2019 επτ, 3167/2014 Ολομ, 1335/2019 και 1160.2020 Ολομ) και, αφετέρου, με τον ν. 4512/2018 ρυθμίζεται με διαφορετικό τρόπο η αδειοδότηση και λειτουργία καζίνο, καταργείται δε, όπως αναφέρεται και στην σχετική αιτιολογική έκθεση, ο “κλειστός αριθμός”. Κοινό, πάντως, στοιχείο, διαχρονικώς, όλων των ανωτέρω ρυθμίσεων στην αγορά τυχερών παιγνίων είναι ο κανόνας της παραχώρησης της σχετικής άδειας λειτουργίας με δημόσιο πλειοδοτικό διαγωνισμό, είτε πρόκειται για λέσχη διεξαγωγής τυχερών παιγνίων, για λέσχη τύπου καζίνο ή για καταστήματα παιγνιομηχανημάτων, είτε πρόκειται για υπηρεσία διεξαγωγής τυχερών παιγνίων μέσω διαδικτύου, και ο καθορισμός, πριν από την προκήρυξη του διαγωνισμού, είτε της συγκεκριμένης θέσης είτε της ευρύτερης ζώνης για την οποία παραχωρείται η άδεια, κατ’ εκτίμηση από το Κράτος δέσμης παραμέτρων…Παγίως, επίσης, καθορίζονται κριτήρια για την αξιολόγηση των προσφορών των διαγωνιζομένων, μεταξύ δε των κριτηρίων περιλαμβάνονται οι προοπτικές τουριστικής και οικονομικής ανάπτυξης, το ύψος της συνολικής επένδυσης, η δημιουργία θέσεων εργασίας, τα έσοδα για το Δημόσιο, η προκαλούμενη κοινωνική όχληση…Τέλος, σύμφωνα με το π.δ. 59/2018 για τις κατηγορίες και το περιεχόμενο των χρήσεων γης (Α΄ 114), ειδικώς η χρήση “καζίνο”, που θεωρείται “εντατική τουριστική χρήση για περιορισμένες ομάδες χρηστών” (βλ. ΣτΕ 2403/1997 Ολομ), επιτρέπεται μόνο σε περιοχές με γενική χρήση, κατά το άρθρο 1, “Τουρισμός-Αναψυχή”, σε αντίθεση με τους “χώρους διεξαγωγής τεχνικών-ψυχαγωγικών και τυχερών παιγνίων”, που προβλέπονται, ως επιτρεπόμενη χρήση, και σε περιοχές “Γενικής κατοικίας” ή με γενική χρήση “Πολεοδομικό κέντρο-κεντρικές λειτουργίες πόλης-τοπικό κέντρο συνοικίας-γειτονιάς”. Αντιστοίχως δε, και στο προϊσχύσαν διάταγμα, έτους 1987, περί κατηγοριών και περιεχομένου χρήσεων γης (Δ΄ 166), η χρήση “καζίνο” επιτρεπόταν μόνο στις περιοχές “Τουρισμού-Αναψυχής” (βλ. άρθρο 8 περ. 17, που προστέθηκε με το άρθρο 6 παρ. 18 περ. α΄ του ν. 2160/1993), ενώ η χρήση που αφορά τους χώρους διεξαγωγής “τυχερών παιγνίων” ήταν επιτρεπτή στις περιοχές γενικής κατοικίας και πολεοδομικού κέντρου (βλ. άρθρο 3 περ. 15 και άρθρο 4 περ. 20, που προστέθηκαν με το άρθρο 54 παρ. 15 του ν. 4002/2011).

26. Επειδή, με την υπό κρίση αίτηση προβάλλεται, μεταξύ άλλων, ότι οι διατάξεις των άρθρων 6 επ. του ν. 4499/2017, δυνάμει των οποίων εκδόθηκε η προσβαλλόμενη πράξη, αντίκεινται στο Σύνταγμα, ειδικότερα δε, στην αρχή του Κράτους Δικαίου, στην αρχή της ισότητας που κατοχυρώνεται στο άρθρο 4, στην απορρέουσα από το άρθρο 5 παρ. 1 προστασία του ανταγωνισμού και στην αρχή της διάκρισης των λειτουργιών που θεσπίζει το άρθρο 26. Και τούτο διότι, όπως προβάλλεται, με την προβλεπόμενη στο άρθρο 6 παρ. 1 του ν. 4499/2017 δυνατότητα μεταφοράς του καζίνο, από την Πάρνηθα σε άλλο σημείο της Περιφέρειας Αττικής, κατά παρέκκλιση της απαγόρευσης μεταφοράς του καζίνο αυτού, η οποία αποτέλεσε όρο για τη χορήγηση της άδειας στην ΕΚΠΑ ΑΕ, και κατ’ εξαίρεση από τις πάγιες διατάξεις που προβλέπουν διεξαγωγή διαγωνιστικής διαδικασίας για την παραχώρηση άδειας λειτουργίας καζίνο, εισάγεται ρύθμιση παρέχουσα σαφές ανταγωνιστικό πλεονέκτημα στην ΕΚΠΑ ΑΕ, η δε αιτούσα δέχεται καίριο πλήγμα στην επιχειρηματική της δραστηριότητα, χωρίς να συντρέχουν αποχρώντες λόγοι δημοσίου συμφέροντος, που θα δικαιολογούσαν την ευνοϊκή μεταχείριση της παρεμβαίνουσας, ούτε εν γένει οι προϋποθέσεις θέσπισης ρυθμίσεων ατομικού χαρακτήρα με τυπικό νόμο, όπως οι προϋποθέσεις αυτές καταγράφονται στη νομολογία του Δικαστηρίου.

27. Επειδή, όπως παγίως γίνεται δεκτό, το Σύνταγμα δεν αποκλείει, κατ’ αρχήν, την εισαγωγή με τυπικό νόμο ρυθμίσεων ατομικού χαρακτήρα (βλ. ΣτΕ 870/2018 Ολομ, 215/2016 Ολομ, 2154/2015 Ολομ, 4362/1997 Ολομ, 1843-44/2008, 2888/1969, 690/1957, 1400/1948), κατ’ απόκλιση από τη συνήθη διαδικασία, που καθορίζεται στην οικεία, κατά περίπτωση, νομοθεσία και προβλέπει την έκδοση διοικητικών πράξεων, για την άσκηση π.χ. μιας επιχειρηματικής δραστηριότητας ή για την παραχώρηση ορισμένης άδειας. Τούτο, όμως, αποτελεί απόκλιση από την συνταγματική αρχή της διάκρισης των λειτουργιών και είναι επιτρεπτό κατ’ εξαίρεση, μόνο σε ειδικές περιπτώσεις, που δικαιολογούν τη θέσπιση ατομικών ρυθμίσεων με τυπικό νόμο· η συνδρομή δε των ειδικών αυτών συνθηκών πρέπει να προκύπτει από την αιτιολογική έκθεση του τυπικού νόμου και τα συνοδευτικά αυτής στοιχεία ή από τις συζητήσεις κατά την ψήφιση του νόμου στη Βουλή ή, τέλος, από τις συντρέχουσες πραγματικές περιστάσεις, υπό τις οποίες καθίσταται πρόδηλη η ανάγκη επιλογής από τον νομοθέτη της ως άνω εξαιρετικής διαδικασίας. Η διαπίστωση, εξ άλλου, της συνδρομής ή μη των ειδικών συνθηκών δεν αφορά, απλώς, τη διαδικασία ψήφισης του νόμου, αλλά ανάγεται στις προϋποθέσεις άσκησης της νομοθετικής λειτουργίας και υπόκειται σε δικαστικό έλεγχο, που είναι, πάντως, έλεγχος ορίων. Περαιτέρω, η θέσπιση με τυπικό νόμο ρυθμίσεων ατομικού χαρακτήρα τελεί υπό την προϋπόθεση ότι με τις εισαγόμενες ρυθμίσεις δεν παραβιάζονται συνταγματικές διατάξεις και αρχές, καθώς και οι κανόνες του δικαίου της Ευρωπαϊκής Ένωσης ή άλλοι κανόνες υπερνομοθετικής ισχύος. Τέτοιοι κανόνες είναι, μεταξύ άλλων, οι απορρέοντες από την συνταγματική αρχή της ισότητας [άρθρο 4 Συντάγματος] και από το δικαίωμα συμμετοχής στην οικονομική ζωή της χώρας, με την άσκηση επιχειρηματικής δραστηριότητας στο πλαίσιο ανταγωνιστικής αγοράς [άρθρο 5 Συντάγματος], καθώς και η συναφής αρχή της διαφάνειας κατά τη θέσπιση ρυθμίσεων που ευνοούν ορισμένα πρόσωπα ή κατηγορίες προσώπων ή περιορίζουν τον ανταγωνισμό, ώστε να δύναται να διαγνωσθεί εάν οι ρυθμίσεις αυτές κινούνται εντός των συνταγματικών ορίων (πρβλ. ΣτΕ 2153/2015 Ολομ, 376/2014 Ολομ, 3059/2009 Ολομ, 3976/2009 Ολομ, 1847/2008 Ολομ, 1458/2019, 965/2007 κ.ά.).
….

29. Επειδή, από τις διατάξεις του ν. 4499/2017, σε συνδυασμό με την προσβαλλόμενη ΓΔΟΥ 235/1.7.2019 κοινή υπουργική απόφαση, προκύπτει ότι ο ίδιος ο νόμος επιτρέπει την μεταφορά του καζίνο σε άλλη θέση, εφόσον πληρούνται οι ως άνω ελάχιστες διαγραφόμενες προϋποθέσεις. Δεν εξαρτάται, δηλαδή, η έγκριση της μεταφοράς ούτε από το τελικό ύψος και το είδος των επενδύσεων και των “έργων ανάπτυξης” που θα πραγματοποιηθούν στη νέα θέση, ούτε από τον τελικό αριθμό των θέσεων εργασίας που θα δημιουργηθούν ή τον χρόνο διατήρησής τους, ούτε από το ποσό που θα καταβάλουν οι ιδιώτες μέτοχοι της ΕΚΠΑ …Περαιτέρω, από τα γενικά χαρακτηριστικά της θέσης στην οποία επιτρέπεται η μεταφορά προκύπτει ότι η νέα θέση, ως προς τα χαρακτηριστικά της, διαφέρει ουσιωδώς από τη θέση στην οποία λειτουργεί το καζίνο της ΕΚΠΑ ΑΕ, δυνάμει του ν. 3139/2013 και της κυρωθείσης με τον νόμο αυτό σύμβασης. Ανατρέπεται έτσι με τον ν. 4499/2017 εξ ολοκλήρου το συμβατικό και νομοθετικό καθεστώς, δυνάμει του οποίου χορηγήθηκε στην ΕΚΠΑ ΑΕ, κατ’ αποκλειστικότητα, η άδεια λειτουργίας καζίνο στην Αττική…Εισάγεται δε, με την ως άνω ρύθμιση του ν. 4499/2017 απόκλιση από την πάγια διαδικασία χορήγησης των αδειών λειτουργίας καζίνο, η οποία προβλέπει, διαχρονικώς, τη διενέργεια πλειοδοτικού διαγωνισμού για την παραχώρηση άδειας λειτουργίας καζίνο. Πρόκειται, συνεπώς, για ευνοϊκή υπέρ της παρεμβαίνουσας ΕΚΠΑ ΑΕ ρύθμιση τυπικού νόμου, η οποία έχει ατομικό χαρακτήρα, καθ’ ο μέρος με αυτήν αίρεται η δεσμεύουσα την ΕΚΠΑ ΑΕ απαγόρευση μεταφοράς του καζίνο από το Ξενοδοχείο Mont-Parnes και παρέχεται στην εταιρεία το δικαίωμα μεταφοράς σε άλλη θέση, με τελείως διαφορετικά -ποιοτικώς- χαρακτηριστικά. Εξ άλλου, δεν προκύπτει ότι συντρέχουν ειδικές περιστάσεις ή επιτακτικοί λόγοι δημοσίου συμφέροντος που θα δικαιολογούσαν τη θέσπιση με τον ν. 4499/2017 της ως άνω ατομικού χαρακτήρα ρύθμισης. Ειδικότερα: (Α) Από τους επιδιωκόμενους, κατά τους ισχυρισμούς του Δημοσίου και των παρεμβαινόντων, σκοπούς, η πραγματοποίηση επενδύσεων “για έργα ανάπτυξης”, η διατήρηση και η δημιουργία θέσεων εργασίας, η διοχέτευση του στοιχηματισμού σε νόμιμα δίκτυα παροχής υπηρεσιών, η συνακόλουθη περιστολή των αρνητικών κοινωνικών, οικονομικών και δημοσιονομικών επιπτώσεων από τη διεξαγωγή τυχερών παιγνίων σε μη ελεγχόμενα δίκτυα, καθώς και η αύξηση των εσόδων του Δημοσίου από την αύξηση των εσόδων των επιχειρήσεων καζίνο, θα μπορούσαν να συνιστούν λόγους δημοσίου συμφέροντος, που θα δικαιολογούσαν, ενδεχομένως, την εγκατάσταση καζίνο σε περιοχή με ευχερέστερη πρόσβαση και περισσότερο ελκυστική για τους χρήστες. Ουδόλως, όμως, προκύπτει ότι οι ανωτέρω σκοποί δύνανται να εξυπηρετηθούν αποτελεσματικά με την προσφυγή στην ανωτέρω εξαιρετική διαδικασία, την εισαγωγή, δηλαδή, με τυπικό νόμο των επίδικων ρυθμίσεων ατομικού χαρακτήρα υπέρ της συγκεκριμένης επιχείρησης. Όπως αναφέρθηκε ήδη, ο νομοθέτης παγίως, κατά τη θέσπιση των κανόνων της διαγωνιστικής διαδικασίας για την παραχώρηση άδειας λειτουργίας καζίνο, προσδιορίζει την περιοχή όπου προκρίνεται η δημιουργία του καζίνο, είτε στον ίδιο τον νόμο είτε στην εκδιδόμενη δυνάμει του νόμου προκήρυξη, το πράττει δε κατ’ εκτίμηση πλειόνων παραμέτρων. Επομένως, εφόσον εκτιμάται ότι συντρέχουν λόγοι δημοσίου συμφέροντος που επιβάλλουν την χωροθέτηση καζίνο εντός αστικού ιστού, σε περιοχές με χαρακτηριστικά αντίστοιχα των οριζομένων στο άρθρο 6 παρ. 1 του ν. 4499/2017, ώστε αυτό να ανταγωνίζεται αποτελεσματικά το παράνομο στοίχημα, το Δημόσιο δύναται να προκηρύξει διαγωνιστική διαδικασία για ανάλογη θέση, ώστε να επιτύχει τον επιδιωκόμενο σκοπό. Εξ άλλου, παγίως επίσης προβλέπονται στον νόμο τα κριτήρια δημοσίου συμφέροντος που, κατά την εκτίμηση του νομοθέτη, πρέπει να ληφθούν υπόψη για την αξιολόγηση των διαγωνιζομένων, ώστε να επιτευχθεί το καλύτερο δυνατό αποτέλεσμα, τόσο ως προς το τίμημα, όσο και ως προς τους λοιπούς παράγοντες. Τίποτε, συνεπώς, δεν εμποδίζει τον νομοθέτη να καθορίσει κριτήρια συναρτώμενα με το ύψος και τον χαρακτήρα της επένδυσης, τη δημιουργία θέσεων εργασίας, την διασφάλιση θέσεων εργασίας για τους ήδη εργαζομένους ή άλλα ανάλογα κριτήρια, στην προκήρυξη διαγωνισμού για λειτουργία καζίνο σε ορισμένη περιοχή, με χαρακτηριστικά αντίστοιχα των οριζομένων στο άρθρο 6 παρ. 1 του ν. 4499/2017, και να προσδώσει στα κριτήρια αυτά την δέουσα βαρύτητα, κατά την αξιολόγηση των προσφορών των διαγωνιζομένων. Επιπροσθέτως, και ανεξαρτήτως εάν το ύψος του τιμήματος για τη μεταφορά του καζίνο θα μπορούσε, αυτοτελώς, να αποτελέσει λόγο δημοσίου συμφέροντος, που θα δικαιολογούσε ευνοϊκή, ατομικού χαρακτήρα ρύθμιση, με τυπικό νόμο, κατ’ απόκλιση από τη συνήθη διαδικασία, δεν προκύπτει, πάντως, από κανένα στοιχείο με ποιά κριτήρια καθορίσθηκε, εν προκειμένω, το ύψος της συνολικής επένδυσης ούτε προκύπτει ότι το ύψος αυτό ή τα “έργα ανάπτυξης” έχουν πράγματι ιδιαιτέρως σημαντική αξία για το δημόσιο συμφέρον και το κοινωνικό σύνολο· αντιθέτως, από τη διατύπωση του νόμου προκύπτει ότι, κατά κύριο λόγο, πρόκειται για έργα συνοδευτικά και συμπληρωματικά της κύριας λειτουργίας, ήτοι για έργα που εξυπηρετούν την αποδοτικότερη λειτουργία του καζίνο· από την προσβαλλόμενη δε κ.υ.α. προκύπτει ότι στο ύψος της επένδυσης συνυπολογίζονται και όλες οι δαπάνες για την κατασκευή και εγκατάσταση του καζίνο. Ούτε, κατά μείζονα λόγο, προκύπτει ότι, με την ενεργοποίηση της κανονικής διαγωνιστικής διαδικασίας, δεν θα επετύγχανε το Δημόσιο αντίστοιχα, τουλάχιστον, οφέλη. (Β) Ο εθνικός δρυμός Πάρνηθας ιδρύθηκε με το β.δ. 644/1961 (Α΄ 155), σε χρόνο κατά τον οποίο είχε ήδη κατασκευασθεί το Ξενοδοχείο Mont-Parnes, προβλέπει δε το σχετικό διάταγμα ότι “εξαιρούνται του πυρήνος αι εμπίπτουσαι εντός των ανωτέρω ορίων και χρησιμοποιούμεναι υπό τρίτων εκτάσεις …”. Όπως ήδη εκτέθηκε, ένα έτος μετά τον χαρακτηρισμό της Πάρνηθας ως τόπου χρήζοντος ειδικής προστασίας, με το ν.δ. 468/1970 ιδρύθηκε “Καζίνον εις το επί του όρους ‘Πάρνης’ Αττικής Τουριστικόν Ξενοδοχείον Mont-Parnes”, με σκοπό την αξιοποίηση της περιοχής, “ως του πλησιεστέρου των Αθηνών αξιολόγου και κατ’ εξοχήν ορεινού θερέτρου”. Η αναβάθμιση, εξ άλλου, του καζίνο, των δύο ξενοδοχείων, Mont-Parnes και Ξενία, και του τελεφερίκ, αποτελούσαν προτεραιότητα του Δημοσίου κατά τον διαγωνισμό ιδιωτικοποίησης της ΕΚΠ, με συνεκτίμηση της φυσιογνωμίας της τοποθεσίας και του ορεινού όγκου της Πάρνηθας, ώστε οι επισκέπτες να συνδυάζουν την ψυχαγωγία με την επαφή με τη φύση· μεταξύ των υποχρεώσεων του αναδόχου περιλαμβάνονται ενέργειες “για την ανάδειξη και προστασία του Εθνικού Δρυμού Πάρνηθας”, καθώς και υποχρέωση καταβολής ετησίως 300.000 ευρώ “για την αντιπυρική οργάνωση και την εκτέλεση έργων αναβάθμισης και προστασίας των οικολογικών χαρακτηριστικών και της χλωρίδας και πανίδας του Εθνικού Δρυμού”. Ενόψει των ρυθμίσεων του ν. 3139/2003, καθορίσθηκαν ειδικές ζώνες στο διάταγμα προστασίας της Πάρνηθας του έτους 2007, κατ’ εφαρμογή του Ρυθμιστικού Σχεδίου, ενώ το ίδιο έτος εκδόθηκε η απόφαση του Υπουργείου Πολιτισμού για τον χαρακτηρισμό ως μνημείου του κτηρίου “Πύργος Μυλωνά” του ξενοδοχειακού συγκροτήματος Mont-Parnes, με την αιτιολογία ότι “είναι ιδιαίτερα αξιόλογο από αρχιτεκτονικής και μορφολογικής άποψης”, καθώς και για λόγους ιστορικούς. Από τα ανωτέρω προκύπτει ότι η ύπαρξη του επίμαχου καζίνο στην Πάρνηθα αποτελούσε, παγίως, επιλογή του Δημοσίου, συναρτώμενη και με την προστασία και ανάδειξη της Πάρνηθας ως προστατευόμενης περιοχής, σε συνδυασμό με την προστασία της αρχιτεκτονικής κληρονομιάς. Επομένως, ουδόλως τεκμηριώνεται ότι η με δαπάνες της ΕΚΠΑ ΑΕ “αποξήλωση προσωρινών εγκαταστάσεων και η αποκατάσταση του τοπίου”, δηλαδή ενέργειες που αποτελούν, ενδεχομένως, υποχρεώσεις προβλεπόμενες ούτως ή άλλως από την ισχύουσα νομοθεσία, θα συμβάλει σημαντικά στην περιβαλλοντική αναβάθμιση της περιοχής, όπως ισχυρίζονται οι παρεμβαίνοντες. Δεν συνιστά, ως εκ τούτου, το προβαλλόμενο περιβαλλοντικό όφελος λόγο που θα δικαιολογούσε τις επίδικες εξαιρετικού χαρακτήρα ρυθμίσεις, εάν μάλιστα ληφθεί υπόψη η οικιστική και λοιπή επιβάρυνση της περιοχής μετεγκατάστασης του καζίνο από εντατική τουριστική χρήση (βλ. ΣτΕ 2403/97 Ολομ.), που ενδέχεται να επιφέρει σημαντική περιβαλλοντική υποβάθμιση. (Γ) Η μεταβίβαση στην ΕΤΑΔ ΑΕ των ακινήτων που είχε εισφέρει η ΕΤΑ ΑΕ [δηλαδή ο φορέας τον οποίο διαδέχθηκε η ΕΤΑΔ] στη θυγατρική της εταιρεία ΕΚΠΑ, κατά τον
ν. 3139/2003, από κανένα προπαρασκευαστικό στοιχείο της επίδικης ρύθμισης δεν προκύπτει ότι αποτελεί σημαντική ωφέλεια για την ΕΤΑΔ και, εμμέσως για το Δημόσιο… (Δ) Τέλος, η βελτίωση της οικονομικής θέσης και της ανταγωνιστικότητας του συγκεκριμένου επιχειρηματικού φορέα και η μείωση του, συναρτώμενου με την άσκηση της δραστηριότητάς του, κινδύνου, δεν συνιστά επιδίωξη που θα καθιστούσε συνταγματικώς επιτρεπτή την επίδικη παρέμβαση του νομοθέτη, ενόψει μάλιστα ειδικής ρήτρας που είχε περιλάβει η κυρωθείσα με το ν. 3139/2003 σύμβαση, ως προς “γεγονότα που επηρεάζουν την ανταγωνιστική θέση της ΕΚΠ” και της παρόδου του χρονικού διαστήματος της διασφάλισης αυτής, χωρίς να εκδοθεί άλλη άδεια στον Νομό Αττικής. Ούτε καθίσταται συνταγματικώς θεμιτή η επίδικη νομοθετική παρέμβαση εκ μόνου του γεγονότος ότι η “Εταιρεία Ακινήτων Δημοσίου ΑΕ”, θυγατρική της “Ελληνικής Εταιρείας Συμμετοχών και Περιουσίας ΑΕ”, κατέχει το 49% του μετοχικού κεφαλαίου της ΕΚΠΑ ΑΕ. Κατά μείζονα λόγο δεν αναιρούνται τα ανωτέρω εκ της πρόνοιας που φαίνεται να λαμβάνει ο νομοθέτης ώστε να μη θιγούν τα ανταγωνιστικά της ΕΚΠΑ ΑΕ επιχειρηματικά συμφέροντα.

30. Επειδή, υπό τα ανωτέρω δεδομένα, οι διατάξεις των άρθρων 6 επ. του ν. 4499/2017, δυνάμει των οποίων εκδόθηκε η προσβαλλόμενη απόφαση, θεσπίζουσες ρύθμιση ατομικού χαρακτήρα υπέρ της παρεμβαίνουσας ΕΚΠΑ ΑΕ, κατ’ απόκλιση από την συνταγματική αρχή της διάκρισης των λειτουργιών, χωρίς να προκύπτει ότι συντρέχουν ειδικές περιστάσεις ή επιτακτικοί λόγοι δημοσίου συμφέροντος που θα δικαιολογούσαν την απόκλιση αυτή, αντίκεινται στο Σύνταγμα, όπως βασίμως προβάλλεται. Συνεπώς, πρέπει να γίνει δεκτή η κρινόμενη αίτηση, παρελκούσης, ως αλυσιτελούς, της εξέτασης των λοιπών λόγων ακυρώσεως, να ακυρωθεί η προσβαλλόμενη πράξη και να απορριφθούν οι ασκηθείσες παρεμβάσεις. Μειοψήφησαν οι Σύμβουλοι …κατά τη γνώμη των οποίων, από τις διατάξεις του ν. 4499/2017, σε συνδυασμό με την προσβαλλόμενη ΓΔΟΥ 235/1.7.2019 κοινή υπουργική απόφαση, συνάγεται ότι με αυτές προβλέπεται μεταφορά ήδη αδειοδοτημένης και λειτουργούσας επιχείρησης καζίνο και όχι ίδρυση νέας, με συνέπεια να μη μπορεί να θεωρηθεί ότι εισάγεται απόκλιση από την πάγια διαδικασία χορήγησης των αδειών λειτουργίας καζίνο, η οποία προβλέπει, διαχρονικώς, τη διενέργεια πλειοδοτικού διαγωνισμού για την παραχώρηση άδειας λειτουργίας καζίνο. Περαιτέρω, σε κάθε περίπτωση, συντρέχουν εν προκειμένω ειδικές περιστάσεις ή επιτακτικοί λόγοι δημοσίου συμφέροντος που δικαιολογούν τη μεταφορά, δεδομένου, ότι, όπως εκτίθεται αναλυτικά στη σκέψη 29, η εν λόγω μεταφορά σκοπεί, μεταξύ άλλων, στην πραγματοποίηση επένδυσης σημαντικού ύψους, στη διατήρηση υφισταμένων και στη δημιουργία νέων θέσεων εργασίας, καθώς και στην περιβαλλοντική αναβάθμιση της Πάρνηθας.